Na początku tego roku minister finansów Siv Jensen zaostrzyła wymogi dla banków oferujących kredyty konsumenckie poprzez nowe przepisy regulujące zasady procesowania wniosków. Banki mogą udzielić kredytu jedynie tym klientom, którzy osiągają wystarczające zarobki, umożliwiające spłatę kredytu w ciągu 5 lat. Całkowite zadłużenie klienta nie może przekroczyć pięciokrotności rocznego dochodu.
Rejestr długów
Kolejnym krokiem jest wprowadzony 1 lipca nowy rejestr długów – Gjeldsregister. Rejestr długów nie zapewnia pełnego przeglądu zadłużenia, ale zawiera wykaz kredytów gotówkowych i kart kredytowych, które posiadają osoby ubiegające się o nowy kredyt. Do tej pory banki pozyskiwały informacje o łącznej kwocie zadłużenia ze skattemeldingu. Problem jednak polega na tym, że zadłużenia podjęte w bieżącym roku, nie są widoczne na zeznaniu podatkowym, a jeśli kredytobiorca sam nie poinformuje banku o nowych zadłużeniach, to jest w stanie oszukać weryfikację banku.
– Otrzymaliśmy kilka wniosków o pożyczkę, które na pierwszy rzut oka wydawały się przejrzyste, jednak sprawdzenie rejestru długów wykazało większe zadłużenie konsumentów, niż zostało to określone we wnioskach. Wnioski te zostały odrzucone – w wywiadzie dla portalu E24 powiedział Kai-Morten Terning, menedżer ds. Komunikacji w Banku Norwegian..
Informacje o zadłużeniach w Gjeldsregister są aktualizowane codziennie, co ma uniemożliwić kredytobiorcom ukrywanie swoich długów przed bankiem.
Co dzieje się w rejestrze, gdy dług zostanie spłacony?
Po spłacie zadłużenia informacje o nim zostają usunięte z Gjeldsregister. Należy jednak pamiętać, że po spłaceniu karty kredytowej czy kredytu gotówkowego informacje o zadłużeniach na skattemeldingu wciąż będą widoczne dla banków, aż do momentu otrzymania nowego skattemeldingu w następnym roku podatkowym. Saldo kredytu pokaże liczbę zero, ale spłacone odsetki od kredytu, za które kredytobiorca ma prawo do zwrotu podatku, nadal pozostawią ślad po zadłużeniu.
Klienci ekspresowo pozbywają się kart kredytowych
Zmiany regulacyjne oznaczają, że cały przyznany kredyt konsumencki – w tym nieużywany limit na kartach kredytowych – liczą się teraz przy obliczaniu wskaźnika zadłużenia. Wysoki poziom zadłużenia może powodować problemy z uzyskaniem nowego kredytu.
Poniżej: Przykładowy raport zadłużeń pobrany z Gjeldsregisteret. Raport pokazuje 4 karty kredytowe z niewykorzystanym limitem, które wpływają na łączną kwotę zadłużeń. Źródło MultiNOR
Odnotowaliśmy wyraźny trend, gdzie klienci sami kontaktują się z bankami, aby anulować karty kredytowe lub obniżyć limit kwoty na karcie – powiedział Terning. Według menedżera rejestr zadłużeń zwiększył świadomość wśród konsumentów i sprawił, że ludzie przejęli inicjatywę nad swoimi zadłużeniami. Wrosło też zainteresowanie kredytami refinansowymi, które pozwalają na przeniesienie wszystkich zadłużeń do jednego banku. W praktyce oznacza to wzięcie kolejnego kredytu, który pokryje dotychczasowe długi. Spłacając zadłużenie, wyrabia się zdolność kredytową, dlatego można liczyć na lepsze warunki i niższe oprocentowanie.
Celem wszystkich wprowadzonych regulacji jest zmniejszenie ryzyka dla norweskiej gospodarki. Według Ministerstwa Finansów historycznie wysoki dług gospodarstw domowych jest jedną z rzeczy, które czynią norweską gospodarkę najbardziej podatną na zagrożenia.
Nowe przepisy mają charakter tymczasowy i będą obowiązywać do końca 2020 roku.